Envanter Defteri Hakkında Ön Bilgi
Envanter Defterini anlatmadan önce, envanter hakkında biraz bilgi vermek istiyorum. Envanter, hem Türk Ticaret Kanunu (TTK) hem de Vergi Usul Kanunu ( VUK ) tarafından, işletmelerin dönem sonlarında, yapmak zorunda oldukları “fiziki yönü fazla” olan bir muhasebe olayıdır.
Envanter Defterinde İlk Aşama
Önce Muhasebe Dışı Envanter yapılır. İşletmeye ait tüm varlık ve borçlar, fiili olarak sayılıp, tespit edilir. Bulunan bu fiili sonuçlar ile muhasebe kayıtları karşılaştırılır. Sonrasında, envanter kayıtlarının yapılması ile Muhasebe İçi Envanter yapılmış olur.
Envanter Defterinin Yapılmasındaki Amaç
Envanterin yapılmasındaki amaç ise, işletmenin röntgen filmini çekmektir. Bu röntgen filmi ile işletmenin kar/zarar durumu, net bir şekilde görülür ve işletmenin geleceği hakkında doğru kararlar alınabilinir.
Envanter Defteri Nedir?
TTK (Türk Ticaret Kanunu) ; Envanteri 66. Maddesinde şu şekilde tanımlamıştır:
” 1)- Her tacir, ticari işletmesinin açılışında, taşınmazlarını, alacaklarını, borçlarını, nakit parasının tutarını ve diğer varlıklarını eksiksiz ve doğru bir şekilde gösteren ve varlıkları ile borçlarının değerlerini teker teker belirten bir envanter çıkarır.
2)- Tacir açılıştan sonra her faaliyet döneminin sonunda da böyle bir envanter düzenler. Faaliyet dönemi veya başka bir kanuni terime hesap yılı on iki ayı geçemez. Envanter, düzenli bir işletme faaliyetinin akışına uygun düşen süre içinde çıkarılır. ”
Madde 66 da , Envanterin tanımını yapan TTK ( Türk Ticaret Kanunu ), 73 ve 74 nolu maddeler ile de, her tacirin ( küçük tacir ve esnaf dışındakiler ) tutmakla yükümlü olduğu defterlerin arasında envanter defterini de saymıştır.
Envanter Defteri temel alarak yapılan Bilanço, eski muhasebe sistemine göre Bilanço Defterine kayıt edilirdi. Sadece, bankalar, her iki defteri de bir defter olarak tutabilirdi. Ancak günümüzde, muhasebenin modernleştirilmesi amacı ile Envanter Defteri ve Bilanço Defteri olarak iki ayrı defter tutulmamaktadır. Tüm bilgiler, Envanter Defterine kayıt edilmektedir.
Envanter, işletmeye ait tüm aktif ve pasifleri, değerleri ile birlikte gösterirken; bilanço ise, envanterin kısaltılıp, denkleştirilmiş halidir.
Envanter Defterinin Yazılışı
Envanter Defterinin yazılışı hakkındaki yasal yükümlülükler ise TTK ( Türk Ticaret Kanunu )’un 72. maddesi ile düzenlenmiş.
A)- Madde 72/1 : “ Envanter Defterine işletmenin açılış tarihinde ve onu izleyen her iş yılı sonunda çıkarılan envanterler ve bilançolar kaydolunur.
B)- Madde 72/2 : ” Envanter ve bilançonun ilgili bulunduğu tarihe ” Bilanço Günü” denir.
C)- Madde 72/3 : ” İş yılı altı aydan az on iki aydan çok olamaz. Kanunda aksine hüküm olmadıkça iş yılı sonu için çıkarılacak envanter ve bilançoların gelecek iş yılının ilk üç ayı içinde tamamlanmış olması lazımdır. ”
D)- Madde 72/4 : ” Envanter defterine geçirilen envanter ve bilanço; ilgili ticarethane, işletme ve şirketlerin ortakları ve yetkilileri tarafından imza ve notere ibraz olunur. İmza edilen envanter ve bilançonun ilanı ve resmi makamlara verilmesi hakkındaki hükümler saklıdır. ”
E)- Madde 72/5 : ” Envanter defteri ciltli ve sayfaları müteselsil sıra numaralı olur.”
Envanter Defterinin, diğer ticari defterlerden ayrılan, önemli bir farkı vardır. Envanter Defteri, kapanış onayına tabii değildir. Envanter defteri, yeterli sayfası bulunduğu takdirde, yeni hesap döneminin ilk ayında “onay yenileme” işleminden sonra kullanılmaya devam edilir.
Envanter Defteri Ne Kadar Süre Saklanmalıdır?
Son söz, Envanter Defteri ve bu defterde kayıt altına alınmış tüm belgeler; kanıt olarak işletme sahipleri tarafından “on yıl” saklanmalıdır…
Dilek ÖZCANLI
MALİ MÜŞAVİR
Bir Yorum